Ατμοσφαιρική κυκλοφορία: Η παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία καθοδηγείται από την ανομοιόμορφη θέρμανση της επιφάνειας της Γης από τον ήλιο. Οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την ατμοσφαιρική κυκλοφορία είναι οι υψηλές θερμοκρασίες του ισημερινού, οι χαμηλές θερμοκρασίες στους πόλους και η περιστροφή της Γης.
1. Ζώνες υψηλής πίεσης: Γύρω στις 25 μοίρες βόρεια και νότια γεωγραφικά πλάτη, υπάρχουν υποτροπικές ζώνες υψηλής πίεσης ή κορυφογραμμές γνωστές ως γεωγραφικά πλάτη αλόγων. Αυτά τα συστήματα υψηλής πίεσης δημιουργούν φθίνοντα ρεύματα αέρα που έχουν ως αποτέλεσμα ξηρές συνθήκες. Καθώς ο αέρας κατεβαίνει, θερμαίνεται και απορροφά την υγρασία, καθιστώντας λιγότερο πιθανό να σχηματίσει σύννεφα ή βροχόπτωση. Η έλλειψη βροχοπτώσεων καθιστά αυτές τις περιοχές επιρρεπείς σε άνυδρες ή έρημες συνθήκες.
2. Εμπόριο Winds: Οι εμπορικοί άνεμοι είναι οι κυρίαρχοι άνεμοι που πνέουν από τις υποτροπικές ζώνες υψηλής πίεσης προς την ισημερινή ζώνη χαμηλής πίεσης. Καθώς αυτοί οι άνεμοι ταξιδεύουν προς τον ισημερινό, θερμαίνονται και ξηραίνονται. Όταν φτάσουν στις περιοχές γεωγραφικού πλάτους 25 μοιρών, γίνονται ακόμη πιο ξηρές και είναι πιο πιθανό να οδηγήσουν σε σχηματισμό ερήμου.
3. Εφέ σκιάς βροχής: Οι οροσειρές παίζουν σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό της ερήμου. Όταν οι επικρατούντες άνεμοι συναντούν ορεινά εμπόδια, υψώνονται πάνω από τα βουνά και ψύχονται, απελευθερώνοντας υγρασία ως βροχή ή χιόνι στην προσήνεμη πλευρά. Ωστόσο, καθώς ο αέρας κατεβαίνει στην υπήνεμη πλευρά των βουνών, ζεσταίνεται και στεγνώνει, οδηγώντας σε συνθήκες ερήμου. Η έρημος Atacama στη Χιλή και η έρημος Taklimakan στην Κίνα είναι κλασικά παραδείγματα ερήμων με σκιά της βροχής που δημιουργήθηκαν από τα βουνά των Άνδεων και τα Ιμαλάια, αντίστοιχα.
4. Ωκεάνια ρεύματα: Μεγάλης κλίμακας ωκεάνια ρεύματα, όπως το ρεύμα Humboldt στη Νότια Αμερική και το ρεύμα των Καναρίων στη Βόρεια Αφρική, επηρεάζουν τα περιφερειακά κλιματικά πρότυπα, επηρεάζοντας τα επίπεδα βροχοπτώσεων. Τα ψυχρά ωκεάνια ρεύματα κοντά σε υποτροπικά γεωγραφικά πλάτη συμβάλλουν στη σταθερότητα του αέρα και στη λιγότερη υγρασία στην κατώτερη ατμόσφαιρα, προάγοντας τις συνθήκες της ερήμου κατά μήκος των παρακείμενων παράκτιων περιοχών.
5. Ηπειρωτική τοποθέτηση: Οι μεγαλύτερες έρημοι της Γης τείνουν να εμφανίζονται στο εσωτερικό των ηπείρων. Καθώς ο αέρας απομακρύνεται από τους ωκεανούς προς το ηπειρωτικό εσωτερικό, σταδιακά στεγνώνει, οδηγώντας στο σχηματισμό ερήμων. Αυτό είναι πιο διαδεδομένο γύρω από τις περιοχές γεωγραφικού πλάτους 25 μοιρών λόγω της συνδυασμένης επίδρασης των μοτίβων ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας και των ηπειρωτικών χερσαίων μαζών.
6. Τοπικοί παράγοντες: Εκτός από την παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία, τοπικοί παράγοντες, όπως οι συνθήκες του εδάφους, η τοπογραφία και η παρουσία υδάτινων σωμάτων, μπορούν επίσης να συμβάλουν στην εμφάνιση ερήμων σε συγκεκριμένες περιοχές.
Συμπέρασμα:
Η εμφάνιση ερήμων γύρω στις 25 μοίρες βόρειου και νότιου γεωγραφικού πλάτους είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ των μοτίβων ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, των ζωνών υψηλής πίεσης, των κατερχόμενων ρευμάτων αέρα, των οροσειρών και των ωκεάνιων ρευμάτων. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων οδηγεί σε μειωμένες βροχοπτώσεις, υψηλούς ρυθμούς εξάτμισης και σχηματισμό ερήμων σε αυτές τις περιοχές.
