1.Η άνοδος του Ιβάν του Τρομερού:**
- Ο Ιβάν Δ' (Ιβάν ο Τρομερός) κυβέρνησε από το 1547 έως το 1584 και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εγκαθίδρυση της απόλυτης εξουσίας. Ενοποίησε εδάφη, κατέστειλε την αντιπολίτευση και επέκτεινε την εξουσία της μοναρχίας.
- Η βασιλεία του Ιβάν σημαδεύτηκε από τη δημιουργία της Oprichnina, μιας ειδικής δύναμης πιστών σωματοφυλάκων που τρομοκρατούσαν και εξάλειψαν τους πολιτικούς εχθρούς. Αυτό ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την εξουσία του.
2. Επέκταση και συγκεντρωτισμός της Μόσχας:**
- Με τους αιώνες, το Μεγάλο Δουκάτο της Μόσχας επέκτεινε τα εδάφη του και απορρόφησε γειτονικά πριγκιπάτα. Αυτή η εδαφική ανάπτυξη συνοδεύτηκε από τη συγκέντρωση της εξουσίας στη Μόσχα.
- Οι περιφερειακοί ευγενείς (μπογιάροι) τέθηκαν σταδιακά υπό τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης, μειώνοντας την αυτονομία και την επιρροή τους.
3.Ανάπτυξη αυταρχικής ιδεολογίας:**
- Κυριάρχησε η ιδέα του «τσάρου ως χρισμένου του Θεού». Η Ορθόδοξη Εκκλησία προώθησε την έννοια του θείου δικαιώματος του ηγεμόνα, ενισχύοντας την απόλυτη εξουσία της μοναρχίας.
- Η έννοια του «samoderzhavets», που σημαίνει «αυτοκράτης» στα ρωσικά, υιοθετήθηκε για να περιγράψει την απεριόριστη δύναμη του τσάρου.
4.Επίδραση Βυζαντινών Παραδόσεων:**
- Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, με την συγκεντρωτική, αυταρχική κυριαρχία της, επηρέασε τις ρωσικές πολιτικές δομές. Έννοιες όπως η «συμφωνία» μεταξύ θρησκευτικής και πολιτικής εξουσίας υιοθετήθηκαν.
5. Απουσία φεουδαρχικών περιορισμών:**
- Σε αντίθεση με τη Δυτική Ευρώπη, η Ρωσία δεν ανέπτυξε ισχυρούς φεουδαρχικούς θεσμούς που θα μπορούσαν να περιορίσουν την εξουσία της μοναρχίας.
- Οι ρωσικές ευγενείς διατηρούσαν στενότερους δεσμούς με το κράτος και ήταν λιγότερο ανεξάρτητοι από τους δυτικούς ομολόγους τους.
6.Πολιτικές και στρατιωτικές προκλήσεις:**
- Οι εξωτερικές προκλήσεις, όπως οι εισβολές και οι εσωτερικές συγκρούσεις, απαιτούσαν μια ισχυρή συγκεντρωτική κυβέρνηση. Οι τσάροι μπόρεσαν να νομιμοποιήσουν την απόλυτη εξουσία τους παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους ως προστάτες του βασιλείου.
- Το τεράστιο μέγεθος της επικράτειας της Ρωσίας και ο διασκορπισμένος πληθυσμός της καθιστούσαν δύσκολο για τις αντίπαλες φατρίες να αμφισβητήσουν αποτελεσματικά την εξουσία της κεντρικής κυβέρνησης.
Αυτοί οι παράγοντες, μεταξύ άλλων, συνέβαλαν στην ανάπτυξη της απόλυτης εξουσίας στη Ρωσία. Οι τσάροι εδραίωσαν την εξουσία τους, κατέστειλαν την αντιπολίτευση και έλεγχαν διάφορες πτυχές της κοινωνίας, εγκαθιδρύοντας ένα αυταρχικό καθεστώς που κράτησε για αιώνες.
