Αρχική στρατηγική (431-425 π.Χ.):
- Η Στρατηγική του Περικλή :Η Αθήνα, με επικεφαλής τον καταξιωμένο πολιτικό Περικλή, υιοθέτησε αρχικά τη στρατηγική του «αμυντικού ρεαλισμού». Προσπάθησαν να αποφύγουν την άμεση αντιπαράθεση με τον ισχυρότερο σπαρτιατικό στρατό στην ξηρά και αντ' αυτού εστίασαν στο ανώτερο ναυτικό τους.
- Έλεγχος της Θάλασσας :Ο Περικλής αναγνώρισε ότι η δύναμη της Αθήνας βρισκόταν στις ναυτικές και ναυτικές της ικανότητες. Διέταξε την κατασκευή πρόσθετων πολεμικών πλοίων και οχύρωσε την πόλη με τα «Μακρά Τείχη» για να την προστατεύσει από τις χερσαίες επιθέσεις.
- Αμυντική στάση :Η Αθήνα επέλεξε να μην εμπλακεί σε ανοιχτές μάχες με τη Σπάρτη στη στεριά, αντί να επιλέξει να κάνει επιδρομές σε παράκτιες περιοχές της Πελοποννήσου και να εξασφαλίσει συμμαχίες με άλλες πόλεις-κράτη για να αποδυναμώσει τη θέση της Σπάρτης.
Μέση Φάση (425-415 π.Χ.):
- Μετατόπιση προς επιθετικές ενέργειες :Καθώς ο πόλεμος παρατάθηκε και η Σπάρτη αντιμετώπιζε προκλήσεις, η Αθήνα αποκτούσε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και άρχισε να διεξάγει πιο επιθετικές στρατιωτικές επιχειρήσεις.
- Αποστολή στη Σικελία :Το 415 π.Χ., η Αθήνα ξεκίνησε μια φιλόδοξη εκστρατεία για να κατακτήσει το πλούσιο νησί της Σικελίας. Αυτό σηματοδότησε μια απομάκρυνση από την κυρίως αμυντική στρατηγική τους.
Τελικό Στάδιο (414-404 π.Χ.):
- Αντιστροφή στην αμυντική στρατηγική :Μετά την καταστροφική έκβαση της Σικελικής Εκστρατείας, η Σπάρτη ανέκτησε δυναμική και η Αθήνα βρέθηκε σε δύσκολη θέση.
- Αμυντικά μέτρα :Η Αθήνα επέστρεψε στην αρχική της αμυντική στρατηγική, εστιάζοντας στην προστασία των περιουσιακών της στοιχείων και στη διασφάλιση της αδιάλειπτης ροής των προμηθειών.
- Ναυτικό πόλεμο :Η Αθήνα συνέχισε να χρησιμοποιεί το ισχυρό της ναυτικό για να αναχαιτίσει τις ναυτιλιακές διαδρομές της Σπάρτης, να διατηρήσει γραμμές ανεφοδιασμού και να προστατεύσει τους συμμάχους.
Τελικά, ο Πελοποννησιακός Πόλεμος έληξε με ήττα της Αθήνας και με την παράδοση της πόλης-κράτους στη Σπάρτη. Οι εξελισσόμενες στρατηγικές που υιοθέτησε η Αθήνα σε όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης ανέδειξαν την εξελισσόμενη φύση του πολέμου και την πολυπλοκότητα της δυναμικής ισχύος στην αρχαία Ελλάδα.
