Η πιο εμφανής διαφορά είναι το βάθος του νερού. Ο βαθύς πυθμένας του ωκεανού μπορεί να φτάσει σε βάθη πάνω από 11.000 μέτρα (36.000 πόδια), ενώ τα ρηχά τμήματα κοντά στην ξηρά είναι συνήθως πολύ πιο ρηχά, που κυμαίνονται από λίγα μέτρα έως μερικές εκατοντάδες μέτρα.
Λόγω του τεράστιου βάρους του νερού από πάνω, η πίεση στο βάθος του ωκεανού είναι απίστευτα υψηλή. Μπορεί να φτάσει χιλιάδες φορές περισσότερο από την ατμοσφαιρική πίεση στο επίπεδο της θάλασσας. Αυτή η ακραία πίεση επηρεάζει τους οργανισμούς που ζουν εκεί και συμβάλλει σε μοναδικές προσαρμογές.
Ο βυθός του ωκεανού είναι γενικά πιο κρύος από τα ρηχά νερά κοντά στην ξηρά. Η θερμοκρασία μειώνεται με το βάθος, και σε ορισμένα μέρη του βαθέως ωκεανού, μπορεί να είναι κοντά στο πάγωμα. Ωστόσο, υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως υδροθερμικές οπές και ηφαιστειακές περιοχές, όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι πολύ υψηλότερες.
Το φως του ήλιου δεν διεισδύει πολύ μακριά στο βαθύ ωκεανό. Ως αποτέλεσμα, ο βαθύς πυθμένας του ωκεανού είναι μονίμως σκοτεινός. Αυτή η έλλειψη φωτός έχει βαθιά επίδραση στους τύπους των οργανισμών που μπορούν να επιβιώσουν σε αυτό το περιβάλλον.
Η τοπογραφία του θαλάσσιου πυθμένα στα βαθιά του ωκεανού είναι εξαιρετικά ποικίλη. Μπορεί να περιλαμβάνει επίπεδες αβυσσαλέες πεδιάδες, πανύψηλα θαλάσσια βουνά, βαθιές τάφρους και απόκρημνες υποβρύχιες οροσειρές. Αυτή η ποικιλία οικοτόπων υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα θαλάσσιας ζωής.
Ο βυθός του ωκεανού φιλοξενεί μια μοναδική και συναρπαστική σειρά θαλάσσιας ζωής. Πολλοί από αυτούς τους οργανισμούς έχουν εξελίξει αξιοσημείωτες προσαρμογές για να επιβιώσουν στις ακραίες συνθήκες, όπως η βιοφωταύγεια, η ανοχή σε ακραίες πιέσεις και οι εξειδικευμένοι μηχανισμοί τροφοδοσίας. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν τις κοινότητες πεσκανδρίτσας, μέδουσας, αγγουριών θάλασσας και υδροθερμικών αεραγωγών.
Οι υδροθερμικές οπές είναι συναρπαστικά γεωλογικά χαρακτηριστικά που βρίσκονται στο βάθος του ωκεανού. Εμφανίζονται εκεί όπου οι τεκτονικές πλάκες απομακρύνονται, επιτρέποντας σε ζεστό, πλούσιο σε μεταλλικά νερό νερό από το εσωτερικό της Γης να εκτοξευθεί στο κρύο νερό του ωκεανού. Αυτοί οι αεραγωγοί υποστηρίζουν μοναδικά οικοσυστήματα που ευδοκιμούν γύρω από την εκκένωση χημικών ουσιών και θερμότητας, ανεξάρτητα από το ηλιακό φως.
Η κατανόηση των διαφορών μεταξύ του βαθέως ωκεανού και των ρηχών τμημάτων κοντά στην ξηρά είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση των διαφορετικών θαλάσσιων περιβαλλόντων και των απίστευτων προσαρμογών των οργανισμών που κατοικούν σε αυτές τις διαφορετικές περιοχές.
